دلبستگی، منشا، انواع و تاثیرات آن در بزرگسالی
دلبستگی به معنای یک رابطه یا پیوند عاطفی بین یک فرد و یک چهره دلبستگی (معمولاً مراقب) است. این پیوندها بین کودک و مراقب بر اساس نیاز کودک به ایمنی، امنیت و حفاظت شکل میگیرد. بر اساس این نظریه کودکان به صورت غریزی به مراقبین دلبسته می شوند تا ادامه حیات دهند و به عبارت دیگر هدف زیست شناختی این جریان حفظ بقای فرد و هدف روانشناختی آن احساس امنیت است.
فهرست مطالب
نظریه دلبستگی جان بالبی
نظريه دلبستگي جان بالبي، تأكيدي جديد و جالب بر روابط والدين، كودكان و تأثير آن بر تحول شخصيت داشت. برخلاف الگوهاي روان تحليلگري كه بر تعارضهاي درون رواني و كشانندههاي غريزي تأكيد داشتند، جان بالبي چارچوبي را فراهم آورد كه به واسطه آن ميتوان فهميد كه چگونه تجربيات زودرس كودكان در روابط نزديك با والدين، انتظارات و توقعات از خود و ديگران را شكل ميدهد و همچنين باعث به وجود آمدن راهبردهايي براي حفظ و نگهداري نزديكي به چهرههاي دلبستگي ميگردد.
فعال شدن و انواع کنش وری دلبستگی
اين جنبههاي شخصيت در زمان احساس خطر، چالش يا تهديد فعال ميشوند تا موقعيت خطرساز يا تهديد كننده را مديريت نموده يا با آن مقابله كنند. هرچه ميزان تنيدگي، خطر و يا تهديد بيشتر باشد، فعاليت بيشتري را در نظام دلبستگي باعث ميشود.
دلبستگی چهار کنش وری عمده دارد:
1. فراهم نمودن احساس ایمنی
2. تنظیم خلق و برانگیختگی
3. ارتقاء تظاهرات هیجانی و ارتباط
4. و فراهم نمودن پایگاهی ایمن برای اکتشاف.
دو نیاز اصلی کودک و هدف آن
کودکان با دو نیاز به دلبستگی و نیاز به اکتشاف به دنیا میآیند.
هدف نیاز به دلبستگی
هدف نیاز به دلبستگی حفظ پیوند عاطفی با یک چهره دلبستگی در دسترس و دست یافتنی است. ترس و احساس خطر، عوامل فعال شدن نظام دلبستگی هستند و نشانههایی از وجود ترس و خطر كه آن را با اصطلاح هشدار میشناسند، موجب فعال شدن اين نظام ايمني ميشوند. همچنین اضطراب به عنوان پیش بینی جدایی از چهره دلبستگی شناخته میشود.
هدف نیاز به اکتشاف
هدف نیاز به اکتشاف، به وجود آوردن استقلال برای کودک، جهت کشف و جستجوی محیط اطراف است. این نظام در حقیقت در ارتباط با نظام دلبستگی قرار دارد و زمانی که نیازهای دلبستگی کودک به اندازه کافی برآورده شوند، كودك قادر به فعالیت و جستجوي محيط است.
اهمیت نیاز به دلبستگی و اکتشاف
در یک رابطه دلبستگیمحور هر دو این نیازها برآورده میشوند. با استعاره پیشرو میتوانید اهیمت این دو نیاز را بهتر درک کنید:
“رابطه دلبستگی میان مادر و کودک مانند طنابی است که این دو را بهم متصل کرده است، وقتی کودک دچار آشفتگی شده و نیازمند یک پناهگاه امن است تا دوباره آرامش پیدا کند، این طناب کوتاهتر شده و کودک برای کسب آرامش به دامان والد برمیگردد و گاهی بعد از کسب آرامش علاقهمند به کشف دنیای بیرون میشود و میخواهد دنیای بیرون را کشف کند؛ او از والد جدا میشود و از او دور میگردد و از والد به عنوان پایگاهی امن برای کشف دنیای بیرون استفاده میکند؛ در چنین حالتی طناب ارتباطی بلندتر میشود و به کودک اجازه جستجو و استقلال بیشتر میدهد. توجه داشته باشید که این طناب در هیچ لحظهای قطع نمیشود”.
نگاره دلبستگی
نگاره دلبستگی کسی است که کودک، دوستش داشته و به او اعتماد دارد. مهمترین نگاره دلبستگی برای کودک، مادر و پدر هستند اما کودکان میتوانند با دیگر اعضای مهم زندگی خود هم رابطه دلبستگی ایمن داشته باشند. مادربزرگ و پدربزرگ و مربیان مهدکودک و …
داشتن روابط دلبستگی دیگر، در زندگی برای کودک سازنده است. داشتن دو نگاره ایمن دلبستگی بهتر از داشتن یکی است و نتایج مثبتی را در تحول کودک در طولانیمدت نشان داده است.
اگر کودک ارتباطش را با یکی از نگارههای دلبستگی از دست دهد، احتمالا ناراحت خواهد شد. کودک ممکن است گوشهگیر شده و به شما نشان دهد که دلش برای آنها تنگ شده است، به دنبالشان میگردد و در موردش صحبت میکند.
راهکار
میتوانید به کودک کمک کنید احساساتش را نامگذاری کند، عکسهایشان را نشانش دهید و به دنبال موضوعات مشترکشان بگردید: “دلمون برای بابابزرگ تنگ شده، نه؟” “مامانبزرگ اینو برات گرفته بود”، “تو و بابا این بازی رو میکردید”.
به یاد داشته باشید که کودکتان رابطه خود را با دیگران خواهد داشت، این موضوع که کودکتان وابسته و دلتنگ شخص دیگری شود شاید گاهی برایتان ناراحتکننده باشد اما به یادآوری رابطه منحصربه فرد کودک با شما، خیالتان را راحت خواهد کرد!
دلبستگی یا وابستگی؟
“دلبستگی ایمن به معنای وابستگی متقابل نیست!”
یک تصور اشتباه رایج این است که افراد وابستگی و دلبستگی را با یکدیگر یکسان میپندارند. این دو بسیار متفاوت هستند: یکی میتواند آسیبزا باشد و دیگری سالم. اینکه افراد به یکدیگر “وابسته” هستند، به این معنی نیست که آنها دلبستگی ایمن دارند. به عنوان یک بزرگسال، داشتن دلبستگی ایمن با والدین خود به این معناست که با وجود داشتن یک رابطهی صمیمانه، صادقانه و مبتنی بر اعتماد، این افراد از داشتن زندگی شخصی و داشتن مرزهای سالم احساس راحتی میکنند. اگر رابطه اینگونه نباشد، یعنی دلبستگی ایمن نیست.
1 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
Hi I am so grateful I found your weblog, I really found you by mistake, while I was looking on Bing for something else, Anyhow I
am here now and would just like to say thanks for a marvelous post and
a all round exciting blog (I also love the theme/design), I don’t have time
to read through it all at the minute but I have bookmarked it and also included your RSS
feeds, so when I have time I will be back to read
a great deal more, Please do keep up the awesome jo.